انتخابی بودن شورای انجمن نمایش رویکرد پسندیده ای است

پس از پایان بیست و پنجمین جشنواره تئاتر استان یزد، فضای تئاتر این دچار گونه‌ای رکود شد که برای خانواده تئاتر تازگی ندارد!
ولی با گذشت یک ماه، چند گروه متن هایشان را برای دریافت مجوز به شورای صدور پروانه نمایش فرستادند و چندی است که در تالار هنر و تالار فرهنگ تمرین های خود را آغاز کرده‌اند و کمی پیش از این گفت وگو نیز نمایش «خواب هایی به بلندای مرگ» در تالار شرف به روی صحنه رفت.
بعد از پیگیری‌های فراوان، فرصتی پیش آمد تا با  علی غیاثی ندوشن مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد به گفت‌وگو بنشینیم و او برایمان از موضوعات گوناگون مانند برگزاری جشنواره استانی، انتخابات انجمن نمایش، برنامه‌های آموزشی و ... گفت که در ادامه  می‌خوانید:
 

جشنواره امسال راضی کنده بود

برای ارزیابی برگزاری بیست و پنجمین جشنواره تئاتر استان یزد، یادآوری این نکته ضروری است که ما در سال 94 جشنواره تئاتر استان را برگزار نکردیم و بودجه جشنواره را با پیشنهاد، هماهنگی و برنامه ریزی انجمن نمایش، در زمینه برنامه های آموزشی هزینه کردیم؛ برنامه هایی مانند برگزاری نخستین هفته تئاتر استان یزد، -که با حضور اساتیدی از مرکز همراه شد- میزبانی جشنواره فجر استانی که رویکردی نسبتا آموزشی داشت که این دو رویداد تئاتری در زمستان 94 شکل گرفت و برنامه آموزشی "فصل تئاتر" را تابستان 95 در شهرستان های استان اجرا کردیم که به گونه ای ادامه برنامه فصل تئاتر به شمار می رفت.

 

بنابراین اگر بپذیریم که این برنامه های آموزشی، گونه ای از سرمایه گذاری و سیاست گذاری به شمار می روند که دیربازده هستند و ممکن است در سال 96 و سال های پس از آن دستاوردش را ببینیم، می توانیم بگوییم که جشنواره امسال خوب و راضی کننده بوده است، چراکه 13 نمایش مورد بازبینی قرار گرفت و با رویکرد ونگاه فنی گروه بازبینی، تنها 5 نمایش صحنه ای به بخش مسابقه راه یافتند، که ازاین میان نمایشی از شهرستان ابرکوه نیز حضورداشت که دستاورد کارگاه های اموزشی "فصل تئاتر" بود.

با این همه بنده باور دارم که تئاتر استان یزد می تواند به جایگاه بهتری برسد، بنابراین می توان گفت که تئاتر ما برای پیشرفت بیشتر و بهتر هنوز جای کار زیادی دارد.

 

نیاز به آموزش های کاربردی

هرچند بودجه  کمی داریم  وامکانات زیرساختی ما ضعیف است، ولی نیروهای تحصیل کرده ی خوبی داریم که باید آن ها را بکار بگیریم، از سویی دیگر شماری از استان ها که در زمینه  امکانات، نسبت به یزد وضعیت ضعیف تری دارند کارهای بهتری تولید و اجرا می کنند، این امر نشان می دهد که ما باز هم به آموزش بیشتر نیاز داریم! البته منظور من آموزش به معنای کاربردی است چون باور دارم که آموزش، صرفا برگزاری کلاس نیست.

به نظر من داد و ستد فرهنگی و تئاتری یعنی راهی کردن هنرمندان یزد به تهران یا دیگر استان ها برای دیدن تئاترهای موفق و یا اجرای نمایش های ارزشمند در استان می تواند جنبه آموزشی خوبی داشته باشد.

نکته ای دیگری که با ارزیابی جشنواره تئاتر به آن می رسیم، ضعف متن های نمایشی است؛ با همه زحماتی که هنرمندان تئاتر استان می کشند، کیفیت پایین متن های نمایشی کاملا به چشم می آید. این "ضعف" در زمینه فیلم سازی و فیلم نامه نویسی نیز وجود دارد.

 

به فرهنگ بومی توجه شود

همان گونه که در آیین پایانی جشنواره تئاترهم گفتم، رویکرد دوستان تئاتری به ویژه آن ها که دست به قلم هستند، نسبت به فرهنگ بومی یزد کم و ناچیز است. اگر بپذیریم که استان یزد یک استان فرهنگی و تاریخی است که دارای یک میراث فرهنگی غنی و قوی است، این کمبود و بی توجهی بیشتر چشم می آید.

بی گمان اگر این فرهنگ بومیِ غنی، دست مایه نویسندگان و کارگردانان تئاتر قرار بگیرد، نمایش های تولید شده با تماشاچی های بیشتری روبرو خواهد شد، چون مردم حس می کنند نمایشی که می بینند، نسبت و نزدیکی بیشتری با زندگی آن ها دارد.

 

نقش کاربردی تئاتر فراموش نشود

موضوع دیگری که می تواند بیش از پیش به آن پرداخته شود، مسائل و معضلات اجتماعی است. پرداختن به این گونه موضوعات می تواند جنبه کاربردی، آموزشی و حتی اصلاحی داشته باشد؛ پرداختن به موضوعات و معضلاتی مانند: آمار بالای تصادفات، ترافیک، اعتیاد و طلاق.

 

همکاری خوب فرهنگ و ارشاد با انجمن نمایش

خوشبختانه تا به امروز مجموعه فرهنگ و ارشاد و شورای انجمن در اجرای برنامه ها، همکاری و هماهنگی خوبی با هم داشته و دارند.

پس از این هم هر برنامه ای که انجمن پیشنهاد بدهد، اگر امکان و توانایی اجرایش را داشته باشیم با انجمن همکاری خواهیم کرد؛ ادامه اجرای برنامه های آموزشی انجمن مانند برگزاری هفته تئاتر و یا "هفته تئاتر شهرستان ها" که به نظرم بسیار ضروری است، از جمله کارهایی هست که ما نیز موافق اجرا و برگزاری شان هستیم.

 

هماهنگی برای فرستادن هنرمندان به مرکز یا دیگر استان ها برای دیدن نمایش های خوب که جنبه آموزشی داشته باشند، و یا فراهم کردن زمینه اجرای نمایش های مطرح کشور در داخل استان، که می تواند هم جنبه های آموزشی و هنری داشت باشد و هم جنبه سرگرمی برای سایر مردم و مخاطبان تئاتر؛ تکمیل زیرساخت های تئاتر که مورد نیاز انجمن و هنرمندان نمایش است، مانند تکمیل پروژه های در دست اقدام بعضی شهرستان ها از دیگر مواردی است که می توانیم با انجمن همکاری داشته باشیم.

 

راه اندازی اتاق فکر برای همسویی بیشتر فرهنگ و ارشاد و انجمن

یکی دیگر از کارهایی که در نظر داریم تا برای بیشتر و بهتر شدن همکاری مجموعه فرهنگ و ارشاد با انجمن نمایش انجام دهیم، موردی است که در شب پایانی جشنواره تئاتر به آن اشاره کردم.

آن شب به دوستان تئاتری اعلام کردم که برای افزایش قدرت اجرایی وسامان دهی برنامه های انجمن نمایش و نیز همکاری، هماهنگی و همسویی بیش ازپیش مجموعه فرهنگ و ارشاد و انجمن نمایش، در تدارک تشکیل شورایی هستیم که اعضای آن را هنرمندان با تجربه، تحصیل کرده، پیشکسوت و فعال تئاتری تشکیل خواهند داد؛ این شورا به گونه ای اتاق فکری را ترتیب می دهند تا مجموعه مدیران فرهنگ و ارشاد  بتوانند در سطح استان از ظرفیت فکری، برنامه ریزی و تصمیم سازی های آن ها بهره ببرند.

 

افراد حاضر در این اتاق فکر می توانند، یک نقشه راه و یک سیاست گذاری دراز مدت و یک راهکار روشنی را تعیین و تدوین کنند تا حرکت ها و برنامه هایی که انجمن نمایش در تدارک انجام آن هست هم زودتر اجرایی شود و هم استمرار داشته باشد به گونه ای که با تعویض انجمن ها، برنامه ها ابتر و بی نتیجه نماند و بتوانیم به پشتوانه این اتاق فکر برنامه های دراز مدت 5 و یا 10 ساله داشته باشیم.

 

بازگشت پیشکسوتان به صحنه تئاتر ارزشمند است

یکی از بهترین و بزرگترین دستاوردهایی که مجموعه فرهنگ و ارشاد در زمینه تئاتر می تواند به آن اشاره کند، بازگشت پیشکسوتان و هنرمندان به صحنه تئاتر است، هنگامی که من برای دومین بار به عنوان مدیرکل فرهنگ و ارشاد به یزد آمدم، بسیاری از هنرمندان و بزرگانی به دلایل گوناگون به حاشیه رفته و خانه نشین شده بودند، بنابراین بازگشت این عزیزان به نظر من بسیار ارزشمند بوده و هست.

 

 دومین دستاورد، فضای آرامی است که همراه با همدلی و هم فکری بر فضای انجمن نمایش استان حاکم است. این فضای آرام در رابطه بین هنرمندان نمایش با شورای انجمن نیز حس می شود، از سویی دیگر -همان طور در چند دقیقه پیش هم اشاره کردم- تعامل و همکاری خوبی هم بین شورای انجمن نمایش با مدیران فرهنگ و ارشاد وجود دارد.

به نظر من یکی از دلایل پدید آمدن این فضا ویژگی های شخصیتی رییس انجمن نمایش – جناب آقای دکتر دهقان هراتی- است که شخصیتی آرام، منعطف و نقدپذیر دارند.

همه این ها باعث شد ما در اجرای برنامه های گوناگون مانند هفته تئاتر، برگزاری جشنواره و .. شاهد مشارکت و همدلی هنرمندان تئاتر باشیم که این خود دستاورد با ارزشی است.

 

ساخته شدن سالن بلک باکس(پلاتو)

دستاورد دیگر که به یاری و مشارکت خود هنرمندان تئاتر بدست آمد، ساخت پلاتو یا سالن بلک باکسی بود که دوستان نمایشی سال ها چشم براهش بودند و براستی یکی از نیازهای اساسی هنرمندان تئاتر برای تمرین و اجرای نمایش ها به شمار می رفت.

در این زمینه باید از کمک های استانداری به ویژه مهندس «سید حسینی» معاون عمرانی استاندار محترم قدردانی کنم که مبلغ 30 میلیون تومان را در زمان کم در اختیار ما قرار دادند تا برای تجهیز و تکمیل پلاتو هزینه شود.

البته مبلغ 50 میلیون تومان هم از طرف مرکز هنرهای نمایشی برای تجهیز این سالن در نظر گرفته شده که پس از انجام کارهای اداری، این مبلغ نیز در اختیار ما قرار خواهد گرفت.

 

و اما نکته ارزشمند دیگری که باید به آن پرداخته شود، این است که انجمن نمایش به تدریج به سمتی می رود استقلال حقوقی و جایگاه واقعی خودش را پیدا می کند. یعنی مانند گذشته نیست که واگذاری فعالیت ها و اموربه انجمن، جنبه ظاهری داشته باشد؛ امروزه در اجرای بسیاری از برنامه ها مانند برگزاری جشنواره، نزدیک به 90 درصد کارها به عهده شورای انجمن نمایش است.

به نظر من تقویت جنبه اجرایی و مدیریتی انجمن، دستاورد مهم و ارزشمندی دیگری است که نباید نادیده گرفته شود.

 

برای چاپ مجموعه نمایش نامه ها آماده هستیم

ما برای چاپ کتاب مجموعه نمایش نامه های نویسندگان یزدی که در نخستین هفته تئاتر استان یزد از ماکت آن رونمایی شد، آمادگی داریم. هرگاه انجمن نمایش فایل متون نمایشی را به دست ما برساند وکارهای تایپ و صفحه آرایی و دیگر مسائل فنی آن انجام شود برای چاپ آن اقدام می کنیم.

 

انتخابی بودن انجمن نمایش، رویکرد خوبی است

این که اعضای شورای انجمن نمایش از راه برگزاری انتخابات مشخص می شوند برای ما یک فرصت و سرمایه به شمار می رود و به نظرم رویکردی خوبی است. خود من هم نسبت به انتصابی بودن اعضای شورای انجمن نقد داشتم. بنابراین هم ما از مدت ها پیش در فکر برگزاری انتخابات بودیم و هم این که شخص آقای دکتر دهقان هراتی به عنوان رییس انجمن نمایش، چند بار پیگیر این ماجرا شدند، ولی از آن جایی که پس از چند دوره انتصابی بودنِ اعضای شورای انجمن، نخستین دوره ی انتخابات قرار است برگزار شود، می بایست برای برگزاری انتخابات برنامه ریزی درست و دقیقی انجام شود، هیئت برگزاری انتخابات مشخص و اساس نامه آن به دقت مطالعه شود.

با این همه مشکل خاصی برای انتخابات انجمن نمایش نداریم به جز این که همه زمینه های برگزاری به درستی فراهم شود، که امیدواریم به زودی –شاید تا یک ماه آینده- این انتخابات برگزار شود.

 

سخن پایانی

انجمن نمایش در زمینه اطلاع رسانی و مدیریت سایت خودش به روز، قوی، واقع بینانه و خوب عمل کرده است.

مدیریت و شورای انجمن نیز حضوری مستمر و پیگیر در بین هنرمندان و حتی شهرستان ها داشته و دارند؛ دفتر انجمن فعال پویا است و جایی برای پاتوق فرهنگی، هنری دوستان تئاتری به شمار می رود.

امیدوارم در کنار همه این کارهای خوب، کتابخانه تخصصی انجمن نیز فعالیت خودش را از سر بگیرد که این اتفاق خواسته مشترک ما و انجمن بوده و هست.

اگر بتوانیم در قالب یک تفاهم نامه ارتباط سه جانبه ای بین انجمن نمایش، تئاتردانشجویی و تئاتر دانش آموزشی برقرار کنیم تا از این راه تئاتردانشجویی و تئاتر دانش آموزی را به جریان تئاتر استان وصل کنیم باعث پویایی و نشاط در جریان تولید تئاتر می شویم و به نتایج خوبی خواهیم رسید. البته باید بگویم که این برنامه یکی از برنامه ها ودغدغه های آقای دکتر دهقان هراتی هم بود که حتما به دلیل مشغله های فراوانی که در پیش برد سایر برنامه های انجمن داشتند، فرصتی برای پرداختن به این ماجرا پیدا نکردند.

این برنامه را می توان از هنرستان نمایشی و دانشگاه علمی کاربردی که زیر پوشش فرهنگ و ارشاد هستند، آغاز کرد.

در پایان برای همه هنرمندان استان به ویژه هنرمندان تئاتر استان آرزوی تندرستی و سربلندی دارم.

 

گفت و گو از: علیرضا خورشیدنام